آموزش و ارزیابی خلاقانه برای ارتقای تفکر انتقادی و حل مسئله در آزمایشگاه‌های زیست‌شناسی
کد مقاله : 1208-INNOLABCONF
نویسندگان
آرزو ذاکر *1، سارا غلامی2
1گروه آموزش زیست شناسی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران
2دبیر زیست شناسی آموزش و پرورش، جاسک، ایران
چکیده مقاله
آموزش زیست‌شناسی با تأکید بر پرورش مهارت‌های تفکر انتقادی، حل مسئله و خلاقیت، نقش محوری در آماده‌سازی فراگیران برای مواجهه با چالش‌های پیچیده قرن حاضر ایفا می‌کند. رویکردهای نوین آموزشی مانند یادگیری مبتنی بر پروژه، کلاس درس معکوس همراه با یادگیری مبتنی بر تیم و استفاده از ابزارهای دیجیتال نظیر نقشه‌های مفهومی، آزمایشگاه‌های مجازی و دفترچه‌های آزمایشگاهی الکترونیکی، با تقویت یادگیری فعال، درک مفهومی عمیق و آگاهی فراشناختی، به بهبود توانایی‌های شناختی و خلاقانه فراگیران کمک می‌کنند. علاوه بر این، این رویکردها، به‌ویژه در محیط‌های آزمایشگاهی، نه تنها مشارکت و انگیزه فراگیران را افزایش می‌دهند، بلکه با ارتقای مهارت‌های قابل انتقال، آن‌ها را برای حل مسائل بین‌رشته‌ای و نوآوری در علوم زیستی آماده می‌سازند. با وجود مزایای یادگیری مبتنی بر آزمایشگاه در تقویت مهارت‌های تجربی و تحلیلی، چالش‌هایی در ارزیابی عملکرد فراگیران وجود دارد. روش‌های سنتی ارزیابی، مانند آزمون‌های چندگزینه‌ای و گزارش‌های آزمایشگاهی، اغلب بر یادآوری دانش و اجرای فنی تمرکز دارند و توانایی محدودی در سنجش تفکر انتقادی و شایستگی‌های سطح بالا دارند، که به یادگیری سطحی و محدودیت فرصت‌های کاوشگری علمی منجر می‌شود. پژوهش‌های اخیر رویکردهای نوینی نظیر ارزیابی‌های مبتنی بر عملکرد، گزارش‌های مبتنی بر تفکر انتقادی و استفاده از ابزارهای دیجیتال را پیشنهاد داده‌اند. این رویکردها با ارتقای مشارکت، کاهش اضطراب و تقویت مهارت‌های عملی و تفکر انتقادی، کیفیت یادگیری را بهبود بخشیده و بر ضرورت بازنگری در نظام‌های ارزیابی سنتی تأکید دارند.
کلیدواژه ها
آزمایشگاه، آموزش، ارزیابی خلاقانه، تفکر انتقادی، مهارت های حل مسئله، زیست شناسی.
وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر