تأثیر حضور بلندمدت در پژوهش‌سراهای دانش‌آموزی بر خودکارآمدی تحصیلی و سرمایه روان‌شناختی
کد مقاله : 1101-INNOLABCONF (R1)
نویسندگان
غلامرضا اناری، عین اله سکینه پور *
گروه آموزش تربیت بدنی، دانشگاه فرهنگیان، صندوق پستی 14665-889 تهران، ایران
چکیده مقاله
این پژوهش با هدف بررسی تأثیر حضور بلندمدت در فعالیت‌های خلاقانه پژوهش‌سراهای دانش‌آموزی بر خودکارآمدی تحصیلی و سرمایه روان‌شناختی دانش‌آموزان شهرستان اسلام‌آباد غرب انجام شد. مطالعه حاضر از نوع علی-مقایسه‌ای بود. جامعه آماری شامل دانش‌آموزان مقطع متوسطه بود که ۲۰۰ نفر (در دو گروه ۱۰۰ نفری) به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. گروه تجربی را دانش‌آموزانی تشکیل می‌دادند که به‌مدت پنج سال به‌طور مستمر در کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌های خلاقانه پژوهش‌سرا مشارکت فعال داشتند و گروه کنترل شامل دانش‌آموزانی بود که هیچ سابقه‌ای از حضور در اینگونه فعالیت‌ها نداشتند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه‌های استاندارد خودکارآمدی تحصیلی و سرمایه روان‌شناختی استفاده شد. داده‌ها با استفاده از آزمون t مستقل و محاسبه اندازه اثر در نرم‌افزار SPSS تحلیل شدند.نتایج نشان داد که بین دو گروه از نظر تمامی متغیرها تفاوت معناداری وجود دارد (001/0>P)، دانش‌آموزان گروه پژوهش‌سرا در مقایسه با گروه کنترل، از نظر خودکارآمدی تحصیلی (با اندازه اثر85/0) و همچنین تمامی مؤلفه‌های سرمایه روان‌شناختی شامل امید با اندازه اثر=67/0، تاب‌آوری با اندازه اثر=78/0، و خوش‌بینی با اندازه اثر=65/0)، نمرات به‌طور معناداری بالاتری داشتند. قوی‌ترین اثر مربوط به خودکارآمدی تحصیلی کلی و تاب‌آوری بود. می‌توان نتیجه گرفت که فعالیت‌های خلاقانه در آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌های پژوهش‌سراها با ایجاد فضایی پویا و تجربه‌محور، نه تنها مهارت‌های علمی دانش‌آموزان را تقویت می‌کند، بلکه از طریق طراحی پروژه‌های نوآورانه و موقعیت‌های یادگیری فعال، به‌عنوان بستری مؤثر برای پرورش خودکارآمدی تحصیلی و تقویت سرمایه روان‌شناختی عمل می‌نماید. گسترش اینگونه فعالیت‌های طراحی‌شده خلاقانه می‌تواند نقش کلیدی در توانمندسازی روان‌شناختی و موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان ایفا کند.
کلیدواژه ها
پژوهش‌سرای دانش‌آموزی، خودکارآمدی تحصیلی، سرمایه روان‌شناختی، امید، تاب‌آوری، خوش‌بینی.
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی