مطالعه عوامل مؤثر بر ایمنی در طراحی دروس آزمایشگاهی و کارگاهی مدارس
کد مقاله : 1067-INNOLABCONF (R2)
نویسندگان
مصطفی کشاورزترک *1، روح الله یعقوبی2
1عضو هییت علمی
2عضو هییت علمی دانشگاه فرهنگیان تهران
چکیده مقاله
پژوهش حاضر، با هدف انجام یک مرور نظامند بر عوامل کلیدی مؤثر بر ایمنی در طراحی دروس آزمایشگاهی و کارگاهی در مدارس، به بررسی جامع ادبیات موجود پرداخته است. با وجود اهمیت حیاتی ایمنی در تسهیل یادگیری و حفظ سلامت دانش‌آموزان، تحقیقات پیشین کمتر به یک طبقه‌بندی جامع و چندبعدی از این عوامل پرداخته‌اند. این مطالعه با پیروی از پروتکل‌های دقیق مرور نظامند، جستجویی گسترده در پایگاه‌ داده‌ی معتبر همچون گوگل اسکولار انجام داد. ازمیان ۹۰ مقاله اولیه شناسایی‌شده، پس از غربالگری دقیق بر اساس معیارهای ورود و خروج، تعداد ۳۳ مقاله برای تحلیل نهایی انتخاب شدند. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که رویکرد به ایمنی باید جامع و چندوجهی باشد و صرفاً به یک جنبه محدود نشود. این عوامل در چهار بُعد اصلی طبقه‌بندی شدند: ایمنی فیزیکی (شامل مدیریت تجهیزات و مواد شیمیایی)، ایمنی پداگوژیک (شامل آموزش معلمان و انتقال دانش ایمنی)، ایمنی روان‌شناختی (شامل امنیت فردی و پیشگیری از قلدری)، و ایمنی اجتماعی (شامل قوانین و نظارت). نتایج نشان می‌دهد که اولویت‌بندی ایمنی و شناسایی خطرات بالقوه باید اولین گام در طراحی دروس باشد. همچنین، استفاده از جایگزین‌های ایمن‌تر برای مواد پرخطر، ترتیب‌بندی صحیح فعالیت‌ها و گنجاندن رعایت نکات ایمنی در فرآیند ارزیابی دانش‌آموزان از جمله راهکارهای کلیدی در طراحی برنامه‌های درسی مدرن هستند که به طور قابل توجهی ریسک حوادث را کاهش می‌دهند و به تثبیت رفتارهای ایمن کمک می‌کنند. این یافته‌ها می‌توانند به عنوان راهنمای سیاستی و عملی برای برنامه‌ریزان درسی و مسئولین آموزشی در جهت کاهش خطرات در محیط‌های عملی مدارس مورد استفاده قرار گیرند.
کلیدواژه ها
ایمنی، آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌های آموزشی، طراحی درسی
وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر